Skrajnia budowli i taboru.

Zachowanie bezpieczeństwa przy przejściu pojazdów po torze ułożonym w sąsiedztwie budowli wymaga, aby w kierunku poziomym między osią toru a obiektami, czy ich elementami była zachowana ściśle najmniejsza dopuszczalna odległość, różna na różnych wysokociach. To samo dotyczy konieczności przestrzegania przepisowych odległości w kierunku pionowym, liczonych od górnego poziomu główki szyny toru, różnych w zależności od położenia względem osi toru.

Obrys przestrzeni, której granic nie może przekroczyć żadna budowla przy torze nazzywa się skrajnią budowli. Ze względu na konieczność zachowania luzów między budowlami a taborem kolejowym, skrajnia budowli jest większa niż skrajnia taboru, której nie mogą przekraczać wymiary konstrukcyjne pojazdów kolejowych ani ładunek rozmieszczony na wagonach. Wielkość skrajni jest związana z szerokością toru charakteryzującą typ kolei.

---

Skrajnia budowli na kolejach normalnotorowych o trakcji parowej:

1. = 133 mm dla przedmiotów nieruchomych stale połączonych z szyną
   = 150 mm dla pozostałych przedmiotów nieruchomych;
2. = 41 mm dla kierownic przy krzyżownicach rozjazdów i skrzyżowaniu
   = 45 mm dla odbojnic w wyjątkowych przypadkach za zezwoleniem Min. Kom.
   = 67 mm dla pozostałych przedmiotów nieruchomych w innych przypadkach

*) odnosi się do skrajni 1-SM

Na torach szlakowych oraz na torach zasadniczych i dodatkowych na stacjach obowiązuje obrys podany po lewej stronie rysunku, zaś na pozostałych torach stacyjnych -- podany po prawej stronie rysunku.

Przy budowie nowych obiektów zbliżonych do torów oraz przy przebudowie istniejących linii poza skrajnią powinna być pozostawiona dodatkowa wolna przestrzeń wynosząca na stacjach i mostach oraz przy słupach trakcji elektrycznej co najmniej 0,2 m, w pozostałych zaś miejscach na szlaku -- 0,5 m; zarys tego poszerzenia zaznaczono na rysunku liniami AB i CD.

Na kolejach byłych krajów demokracji ludowej w roku 1957 przyjęto wspólną skrajnię budowli 1-SM obowiązującą przy budowie nowych i gruntownej przebudowie istniejących normalnotorowych linii kolejowych.

1. Wymiar 1800 mm może być zmniejszony do 1770 mm dla budowli wybudowanych przed wprowadzeniem skrajni 1-SM.
2. Dla wysokich peronów i innych urządzeń wybudowanych przed wprowadzeniem skrajni 1-SM może ta odległość wynosić 1700 mm.
3. 380 mm dla budowli i urządzeń wybudowanych przed wprowadzeniem skrajni 1-SM, 300 mm dla nowych lub gruntownie przebudowywanych budowli i urządzeń.

-- -- -- -- linia górna skrajni jest dopuszczalna dla istniejących budowli do czasu ich gruntownej przebudowy. Po obu stronach skrajni powinna być pozostawiona wolna przestrzeń zgodnie z przepisami obowiązującymi na PKP.

Skrajnia normalna budowli na kolejach normalnotorowych o trakcji elektrycznej z siecią górną stosowana w przypadku zlokalizowania budowli lekkich ponad torem, skrajnia obniżona dla nowych budowli ciężkich oraz skrajnia ulgowa dla budowli istniejących na kolejach normalnotorowych z siecią górną: