EW91
EW91 to pociągi tzw. typu "Stadtbahn" dla berlińskiej kolei
średnicowej, serii DR ET/EB/ES 167;
W znakowaniu DR ET to ElektroTriebwagen (wagon motorowy elektryczny),
EB - ElektroBeiwagen (wagon doczepny w EZT), ES - ElektroSteuerwagen (wagon
sterowniczy, w Polsce też nazywany rozrządczym, czyli doczepa z kabiną
maszynisty).
Numery to po prostu numery inwentarza, zaczynające się od podanych liczb.
W 1945 zostały one w ilości ok. 100 zestawów dwuwagonowych w zakładach
naprawczych w Lubaniu Śląskim, podówczas Reichsbahn-Ausbesserung Werk
(RAW) Lauban i wpadły w rece Polakow. Uruchomiono z nich m.in. 20 serii EW91 (167)
Każdy pociąg (w terminologii niemieckiej "viertelzug", czyli ćwiartka)
składał się z wagonu silnikowego (prąd stały 800 V, B0' B0') i doczepnego.
Oba mogły mieć kabiny maszynisty (wersja ET/ES, na PKP s/r), lub też miał
tylko silnikowy (wersja ET/EB, na PKP s/d). Pełny pociag na S-Bahnie w
Berlinie (vollzug) to osiem wagonów (cztery ćwiartki).
W Polsce część z nich użyto jako dawców części zamiennych, część skasowano
od razu, a na reszcie dobudowano pantografy i puszczono od 1951 roku w
Gdańsku. W części wagonów sterowniczych (doczepnych z kabiną maszynisty)
zlikwidowano kabinę (?). Oryginalne zestawy zostały przemieszane i niektóre
składy dwuwagonowe PKP miały wagony pochodzące z dwu różnych zestawów
niemieckich.
Oczywiście, na PKP każda jednostka dwuwagonowa miała te same numery (np.
EW90-01s/01d). Różnice z poniższych fragmentach danych o przenumerowaniu
pochodzą stąd, że oryginały niemieckie podzielono między różne zestawy PKP.
Fragmentaryczne dane o przenumerowaniu:
ET/EB 167 036 - EW91-06s/11d
EB 167 063 - EW91-12d
ET 167 063 - skasowany ze względu na uszkodzenia
ET/EB 167 108 - EW91-03s/03d
ET/EB 167 152 - EW91-01s/01d
ET/EB 167 082 - EW91-11s/14d
ET/EB 167 199 - EW91-12s/08d
ET/EB 167 224 - EW91-05s/04d
ET/EB 167 272 - EW91-19s/13d
ET 167 212 - EW91-20s
ET 167 283 - EW91-09s
ET 167 231 - EW91-20r (przebudowany na sterowniczy)
ET 167 276 - EW91-18r (przebudowany na sterowniczy)
EB 167 214 - EW91-19r (przebudowany na sterowniczy)
EB 167 259 - EW91-07d
EB 167 276 - EW91-09d
ET 167 278 - przebudowany na wagon warsztatowy w Gdańsku
ET 167 259, EB 167 234 - skasowane ze względu na uszkodzenia
Dane pochodzą z następujących książek:
1. Wolfgang Valtin, Deutsches Lok-Archiv, Verzeichnis aller Lokomotiven und
Triebwagen, Band 3, Transpress Berlin 1992
2. Peter Bley, Berliner S-Bahn, Alba Verlag, 1997
Zdjęcie nadesłał Jacek Grabowski.